Bursa’da bir tekstil fabrikasında buhar kazanının patlaması sonucu 5 işçinin yaşamını yitirmesinin ardından olay yerinde incelemelerde bulunan Makina Mühendisleri Odası (MMO), facianın göz göre göre geldiğini açıkladı. Buna göre, yönetmelik gereği kazanlar için her yıl yapılması gereken periyodik kontroller yapılmadı, deneyimsiz kişiler tehlikeli işlerde çalıştırıldı, kamu kurum ve kuruluşları ise denetim görevini yerine getirmedi. MMO ayrıca, facianın hemen ardından yangından mal kaçırır gibi enkaz kaldırma işlemine başlandığına ve böylece delillerin ortadan kaldırıldığına dikkat çekti.
Eski teknolojiyle çalışılıyordu
Bursa Gürsu Organize Sanayi Bölgesi’nde (OSB) bulunan Gökkuşağı Tekstil Fabrikası’nda önceki gün buhar kazanı patlamış, 5 işçi hayatını kaybederken 16 işçi yaralanmıştı. Patlamanın ardından TMMOB’ye bağlı Makina Mühendisleri Odası (MMO) Bursa Şubesi yöneticileriyle uzmanlarından oluşan bir heyet, olay yerinde incelemelerde bulundu ve tespitlerini kamuoyuyla paylaştı.
MMO’dan yapılan yazılı açıklamaya göre fabrika, OSB’nin merkezi buhar sisteminden yararlanmıyor, kendi buhar kazanını işletiyordu ve kazanda yakıt olarak kömür kullanılıyordu. MMO Bursa Şube Başkanı İbrahim Mart, "Anlaşılan teknolojisini yenilemeyen işletmede kaza göz göre göre gelmiştir" dedi.
Yönetmelik uygulanmamış, denetim yok
Mart, diğer tespitlerini ise şöyle sıraladı:
– "Buhar kazanının güvenli kullanılması boyutunda işçi sağlığı ve iş güvenliği ile ilgili gerekli önlemler alınmamıştır.
– Ucuz işgücü ve maliyete dayalı olarak güvencesiz çalışma sonucu, deneyimsiz insanlar tehlikeli işlerde çalıştırılmaktadır.
– İş Ekipmanları Yönetmeliği kapsamında yıllık periyodik denetimlerin yapılması ve kazanların işletilmesine yönelik mevcut hükümlerin uygulanmaması söz konusudur.
– Kamu kurum ve kuruluşların yapılması gereken denetimlere ilişkin denetim görevlerini yerine getirmediği görülmektedir."
Deliller ortadan kaldırıldı
Olayın hemen ardından, yangından mal kaçırır gibi enkaz kaldırma işlemine geçildiğini de belirten Mart, "Bu tür olaylar, bir kez daha tekrarlanmaması için üzerinde ciddiyetle araştırılması, derslerin çıkartılması ve kamuoyuyla paylaşılması gereken olaylardır. Hatta eksiklikleri ortaya koyması açısından mevzuatın geliştirilmesini sağlayan bir yön de söz konusudur. İş makineleriyle yapılan enkaz kaldırma çalışmaları tüm bu delilleri ortadan kaldırmaktadır" ifadelerini kullandı.
‘Bir kez daha uyarıyoruz’
MMO olarak hükümeti daha önce defalarca uyardıklarını hatırlatan Mart, "Bir kez daha uyarıyoruz: Esnek, güvencesiz çalışma, özelleştirme, sendikasızlaştırma, taşeronlaştırma yaygınlaştığı, denetimlerin yetersizliği ve/veya yokluğu giderilmediği, meslek odaları, sendikalar ve üniversitelerin görüşleri gözetilmediği müddetçe ne yazık ki benzer olaylar sürecek" dedi.
Özellikle tekstil ve otomotiv işletmelerinde yoğun olarak kullanılan yüksek işletme basıncına sahip buhar kazanlarının İş Ekipmanları Yönetmeliği gereği her yıl basınç test ve denetimlerinin yaptırılması gerektiğini vurgulayan Mart, buhar kazanlarını işleten operatörlerin de eğitimden ve sonrasında sınavdan geçirilerek belgelendirilmesi gerektiğine dikkat çekti.
Patlamanın, boya atölyesinde çalışan 9 işçinin kazanı yakmak istediği sırada yaşandığı ortaya çıktı. Buhar kazanının basınç nedeniyle patladığı iddia edildi. Patlamanın ardından gözaltına alınan işyeri sahibi Şükrü Demir ile iş güvenliği uzmanı Tuğba Tongaç tutuklandı. Olayda yaşamını yitiren 3 Suriyeli işçiden Samir Haşom’un (30) cenazesi Suriye’ye gönderilirken, Muhammed Baddih (35), Sadık Huceyce (55), Yasir Saraç (18) ve fabrika sahibinin oğlu Yavuz Demir’in cenazeleri dün Bursa’da toprağa verildi. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nca görevlendirilen 3 müfettişin patlamayla ilgili araştırması ise sürüyor. Hayatını kaybeden işçilerden Muhammet Battih’in (33) Halep’te bir hastanede doktor olarak çalıştığı, iki yıl önce Suriye’deki iç savaştan kaçarak Bursa’ya geldiği öğrenildi. İHA’nın haberine göre 1 çocuk babası olan Battih, bir yıldır fabrikada işçi olarak çalışıyordu.