Tasarıyla iş mahkemelerinin kuruluşu yeniden düzenleniyor. İş mahkemeleri, Hâkimler ve Savcılar Kurulu’nun olumlu görüşü alınarak, tek hâkimli ve asliye hukuk mahkemesi derecesinde, Adalet Bakanlığı’nca lüzum görülen yerlerde kurulacak. İş durumunun gerekli kıldığı yerlerde iş mahkemelerinin birden fazla dairesinin oluşturulmasına imkân tanınırken, iş mahkemesi kurulmamış olan yerlerde bu mahkemenin görev alanına giren dava ve işlere, o yerdeki asliye hukuk mahkemesi bakacak. 

 

 

Tasarıyla, bireysel veya toplu iş sözleşmesine dayanan işçi veya işveren alacağı ve tazminatı ile işe iade talebiyle açılan davalarda, arabulucuya başvuruda bulunulması dava şartı olarak düzenleniyor. Davacı, arabuluculuk faaliyeti sonunda anlaşmaya varılamadığına ilişkin son tutanağın asimi veya arabulucu tarafından onaylanmış bir örneğini dava dilekçesine eklemek zorunda olacak. Tasarıya göre, bu zorunluluğa uyulmaması halinde mahkemece davacıya, son tutanağın bir haftalık kesin süre içinde mahkemeye sunulması gerektiği, aksi takdirde davanın usulden reddedileceği ihtarını içeren davetiye gönderilecek. İhtarın gereği yerine getirilmez ise dava dilekçesi karşı tarafa tebliğe çıkarılmaksızın davanın usulden reddine karar verilecek. 

 

Arabulucuya başvurulmadan dava açıldığının anlaşılması durumunda ise herhangi bir işlem yapılmaksızın davanın, dava şartı yokluğu sebebiyle yine usulden reddine karar verilecek. İş kazası veya meslek hastalığından kaynaklanan maddi ve manevi tazminat ile bunlarla ilgili rücu davaları hakkında ise arabulucuya başvurma zorunluluğu bulunmayacak. 

 

 

Tasarıyla, işçi-işveren uyuşmazlıklarında arabulucunun nasıl görevlendirileceğine ilişkin, "Arabulucu, yapılan başvuruyu görevlendirildiği tarihten itibaren üç hafta içinde sonuçlandırır. Bu süre zorunlu hallerde arabulucu tarafından en fazla bir hafta uzatılabilir" düzenlemesi yapılıyor. Arabuluculuk ücreti ile ilgili olarak da, "Tarafların arabuluculuk faaliyeti sonunda anlaşmaları halinde, arabuluculuk ücreti, Arabuluculuk Asgari Ücret Tarifesinin eki Arabuluculuk Ücret Tarifesinin İkinci Kısmına göre, aksi kararlaştırılmadıkça taraflarca eşit şekilde karşılanır" hükmü getiriliyor. 

 

Tasarıda, arabuluculuk görüşmelerine tarafların bizzat, kanuni temsilcileri veya avukatları aracılığıyla katılabileceği, patronun yazılı belgeyle yetkilendirdiği çalışanının da görüşmelerde patronu temsil edebileceği belirtiliyor. 

 

 

Tasarıyla, ayrı iş yasaları bulunan gazeteciler ve gemi insanları da işçi olarak kabul ediliyor. Dolayısıyla tasanda yer alan düzenlemeler, 5953 sayılı Basın İş Kanunu ve 854 sayılı Deniz İş Kanunu kapsamındaki çalışanları da bağlıyor. 

 

Tasarıyla ayrıca, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile diğer sosyal güvenlik mevzuatından kaynaklanan uyuşmazlıklarda, hizmet akdine tabi çalışmaları nedeniyle zorunlu sigortalılık sürelerinin tespiti talepleri hariç olmak üzere, dava açılmadan önce SGK’ye başvurulması zorunluluğu getiriliyor. 

 

 

Tasarıya göre; iş sözleşmesi feshedilen işçi, fesih bildiriminde sebep gösterilmediği veya gösterilen sebebin geçerli bir sebep olmadığı iddiası ile fesih bildiriminin tebliği tarihinden itibaren bir ay içinde işe iade talebiyle arabulucuya başvurmak zorunda olacak. Arabuluculuk faaliyeti sonunda anlaşmaya varılamaması durumunda iki hafta içinde iş mahkemesinde dava açılması zorunluluğu da getiriliyor. Tasarıyla kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, kötü niyet tazminatı ve iş sözleşmesinin eşit davranma ilkesine uyulmaksızın feshinden kaynaklanan tazminatlardaki zamanaşımı süresi ise 10 yıldan 5 yıla indiriliyor.