Türkiye’de kayıt dışı istihdamla mücadele için daha önce hayata geçirilen düzenlemede, işveren lehine değişiklik yapılması öngörüldü. 5510 sayılı kanunda öngörülen değişiklik, AKP Grup Başkanvekili Mustafa Elitaş’ın imzasıyla 8 Şubat’ta Meclis’e sunulan “Gelir Vergisi Kanunu İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi”nde yer aldı.

 

Teklifin 11. maddesinde öngörülen düzenleme yasalaşırsa, sigortasız işçi çalıştırdığı ya da SGK’ya bildirdiği kişilerin fiilen çalışmadığı tespit edilen işyerlerine kesilen bir yıl süreyle teşviklerden yararlanamama cezası, bir aya indirilecek. Bu sürenin dolmasının ardından ise işyeri sigorta primi teşviğinden, destek ve indirimlerinden yeniden yararlanabilecek. Ancak bu işyeri üç yıl içerisinde yeniden bu suçu işlerse, teşviklerden bir yıl süreyle yararlanamayacak. Bir yılın ardından teşvikler yeniden verilecek. Düzenleme gerekçesinde ise şu ifadelere yer verildi: “Özellikle sigortalı sayısı fazla olan işyerlerinde yapılan denetim ve kontrollerde, kasıt olmaksızın ihmal veya başka bir nedenle kayıt dışı sigortalı çalıştırıldığının tespit edilmesi halinde, işyerine uygulanan teşviklerden bir yıl süreyle yasaklama işlemi işlenen fiil ile orantılı olmamaktadır.”

 

 

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakan Yardımcısı Orhan Yegin’e göre ortalama yüzde 35 civarında olan ve Türkiye’ye yaklaşık 70 milyar liralık zararı olan kayıt dışı istihdamın, yeni düzenleme ile daha da artacağı savunuldu. Konuyla ilgili Aydınlık’a değerlendirmede bulunan eski Petrol-İş Sendikası İstanbul Şube Başkanı, Vatan Partisi İstanbul İşçi Sendika Bürosu Başkanı Fikri Sarıkaya, değişikliğin kayıt dışı istihdamın önünü açacağını söyledi. Türkiye’nin bir krize doğru hızla gittiğine dikkat çeken Sarıkaya, “Önümüzdeki süreçte işyerlerinin kapanması ve işçi çıkışları gündeme gelebilir. Hükümet, bu durumu referandum sonrasına ertelemek için çeşitli yöntemlere başvuruyor. Tarım borçlarını yeniden yapılandırıyor, bazı ürünlerin ÖTV’sini Nisan sonuna kadar kaldırıyor, İşsizlik Sigortası Fonu’nu amacı dışında kullanarak işverenlere teşvikler yağdırıyor. Meclis’e sunulan düzenlemenin de aynı kapsamda olduğu anlaşılıyor. Buradaki amaç, derinleşecek ekonomik krizin en azından referanduma kadar halka yansımasını önlemek” ifadelerini kullandı.

 

Sarıkaya, bu uygulamaların ekonomik krizi önlemeye değil günü kurtarmaya ve sorunları ötelemeye yönelik olduğunu vurguladı. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın işverenlere istihdam çağrısı yaptığını hatırlatan Sarıkaya, “Mevcut yasaya göre, kayıt dışı işçi çalıştıran işverenler 1 yıl süreyle istihdam teşvik ve desteklerinden yararlanamıyor. Meclis’e sunulan düzenleme ile bu bir yıllık süre bir aya indiriliyor. 1 milyon 500 bini aşkın işyerinde denetim ve kontrol yapmanın mümkün olmadığını ve krizin derinleştiği bir süreçte olduğumuzu düşündüğümüzde bu durum kaçak işçi çalıştırmanın önünü açabilir. İşverenleri kaçak işçi istihdamına teşvik edebilecek bir uygulama. Hem de devlet eliyle. Hatta Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın baskısından kurtulmak isteyen işverenler, onun istihdam çağrısına uyabilir ancak Meclis’e sunulan düzenlemenin yasalaşması halinde de kaçak işçi çalıştırma yoluna başvurarak kendince tasarrufa gidebilir” uyarısında bulundu.