Sendikaların ´kölelik büroları´ olarak tanımladığı özel istihdam bürolarına işçi kiralama yetkisi veren düzenleme Meclis´e sunuldu. Tasarı yasalaşırsa çalışanların kıdem tazminatı ve sendikaya üye olma hakkı ortadan kalkacak

ÖZEL istihdam büroları aracılığıyla geçici iş ilişkisi kurulması ve esnek çalışma modelini öngören tasarı, Başbakan Ahmet Davutoğlu’nun imzasıyla TBMM Başkanlığına sunuldu. "İş Kanunu ile Türkiye İş Kurumu Kanunu’nda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı", sendikaların "işçi simsarlığı" ve "yasal kölelik" olarak tanımladığı özel istihdam bürolarım da içeriyor. 10 maddelik tasarının gerekçesinde, "İş gücü piyasasında yapısal sorunların çözümüne yönelik reformlar" olduğu iddia ediliyor. Türkiye İş Kurumu Kanunu’na, "Özel istihdam bürosu", "İş arayanlann elverişli oldukları işlere yerleştirilmesine ve çeşitli işler için uygun işçiler bulunmasına aracılık yapan, geçici iş ilişkisi kurma faaliyeti yürütmek üzere kurum tarafından izin verilen gerçek veya tüzel kişiler tarafından kurulan bürolar" olarak tanımlanıyor.

KÖLE PAZARINDA ALINIP SATILMA

Tasarıya göre, Türkiye’de özel istihdam büroları tarafından yürütülen geçici iş ilişkisine yasal zemin kazandırılacak. Böylece işçilerin bu bürolar tarafından alınıp satılması yasal olacak. Sendikalar karşı çıktıkları özel istihdam bürolarını, "taşeronluktan bin kat daha tehlikeli, katmerli kölelik sistemi" olarak değerlendiriyor.

Tasarı ile özel istihdam bürosunun faaliyet alam genişletiliyor, geçici iş ilişkisi kurma faaliyeti bu bürolara veriliyor. Türkiye İş Kurumu’ndan izin alan ve en az 2 yıl iş ve işçi bulma hizmeti veren özel istihdam bürolanna geçici iş ilişkisi kurma yetkisi tanınıyor. Tasarıya göre; Askerlik hizmetinde, mevsimlik tarım işlerinde, ev hizmetlerinde, iş güvenliği bakımından acil işlerde, iş hacminin öngörülemeyen ölçüde artması gibi hallerde geçici iş ilişkisi kurulabilecek.

BÜROLAR NELER YAPABİLECEK?

• Türkiye İş Kurumu’ndan gerekli izni alan özel istihdam bürosu, bir işveren ile geçici işçi sağlama sözleşmesi yaparak bir işçisini geçici olarak bu işverene devretme siyle özel istihdam büroları aracılığıyla geçici iş ilişkisi kurulabilecek.
• Geçici iş ilişkisi, özel istihdam bürolan aracılığıyla ya da holding bünyesi içinde veya aynı şirketler topluluğuna bağlı başka bir işyerinde görevlendirme yapması mümkün olacak.
• Geçici işçi sağlama, öngörülen dönemsellik arz eden iş artışları haricinde toplam 8 ayı geçmemek üzere en fazla iki defa yenilenebilecek. Sürenin sonunda aynı iş için 6 ay geçmedikçe geçici işçi çalıştırılamayacak.
• Grev ve lokavt uygulaması sırasında geçici iş ilişkisi kapsamında işçi çalıştırılamayacak.
• Geçici işçi, özel istihdam bürosunun hizmet bedeline mahsup edilmek üzere avans ve borç alamayacak.

  Kazanılmış haklar ortadan kalkacak

  Esnek çalışmanın yaygınlaştırılması ve özel istihdam bürolarına işçi kiralamayetkisi verilmesi halinde çalışanları bekleyen hak kayıpları şunlar olacak.

• Düzenlemenin yasalaşması halinde, özel istihdam büroları işyerlerine işçi kiralayabilecek.
• Kiralanan işçi, özel istihdam bürolarından belirli bir ücret alacak; işçi kiralayan şirketin alacağı para ile kiralanan işçiye ödeyeceği ücret arasındaki fark, özel istihdam bürolarının kârı olacak. Kiralık işçi ile özel istihdam büroları arasındaki ilişki, belirli süreli iş sözleşmesi olacağından kiralık işçinin özel istihdam bürolarıyla ilişkisinin kesilmesi durumunda kıdem tazminatı ödenmesi söz konusu olmayacak!
• Kiralık işçi geçici olarak çalıştığı işyerine bir aidiyeti olmadığından sendikalı olamayacak, toplusözleşmeden yararlanamayacak, greve katılamayacak, yıllık ücretli izin gibi haklardan da mahrum kalacak.
• Esnek çalışmanın yaygınlaştırılmasıyla işverenlerin işçiler üzerindeki keyfiyeti artacak. İşgücü piyasalarında var olan, düzenli gelir ve iş garantisi olmayan, güvencesiz çalışma biçimleriyle çalışma hayatının kalitesi bozulacak, sendikal örgütlülük gerileyecek, taşeron çalıştırma uygulamasında görüldüğü gibi yasaların uygulanması zorlaşacak.

Esnek çalışma yaygınlaştırılıyor

Tasarı ayrıca, yine sendikaların Sddette karşı çıktığı "esnek çalışma modellerini" yasallaştırıyor. Tasarının gerekçesinde, "Tasarı ile çağdaş çalışma şekillerine uyum sağlayan, sosyal ve ekonomik değişimlere ayak uydurabilen söz konusu düzenlemelerin mevzuatımıza kazandırılması amaçlanmaktadır" ifadeleri kullanılıyor. Tasarıya, "Çağrı üzerine çalışma" ya da "uzaktan çalışma" da ekliyor. işçinin, işveren tarafından oluşturulan iş organizasyonu kapsamında is görme edimin, evinde ya da teknolojik iletişim araçları ile işyeri dışında yerine getirmesi esasına dayalı ve yazılı olarak kurulan iş ilişkisi" olarak tanımlanıyor.

Tasarının gerekçesinde, yapılan düzenlemenin, "Avrupa Birliği Direktifine uygun" olduğu ifade ediliyor.